-
1 табигатькә ят
-
2 табигатькә чит
=табигатькә ят противоесте́ственный; чу́ждый приро́де -
3 табигать
сущ.1) приро́да (ландшафт, флора и фауна, а также климат определённой местности)көньяк табигате — приро́да и кли́мат ю́га; ю́жная приро́да
2) приро́да ( совокупность природных богатств)бу якларда табигать ярлы — в э́тих края́х приро́да бедна́
3) приро́да, жизнь (закономерности органического мира; природно-физиологические свойства человека)табигать күренешләре — явле́ния приро́ды
табигать законнары — зако́ны приро́ды
табигать үлемнән көчле — (посл.) жизнь сильне́е сме́рти
мәхәббәт - табигать бүләге — (посл.) любо́вь - дар приро́ды
4) нату́ра, нрав, привы́чки, темпера́мент, хара́ктераның табигате шундый — такова́ его́ нату́ра; он уж тако́в ( его не изменишь)
син дип башка беркемне дә теләми табигатем — ( песня) кро́ме тебя́, никого́ не прие́млет душа́ моя́
5) приро́да, су́щность, совоку́пность суще́ственных сво́йствэлектр табигате — при-ро́да электри́чества
•- табигать баласы
- табигать белгече
- табигать белеме
- табигать гыйлеме
- табигать кочагында
- табигать эчендә
- табигать фәннәре
- табигатькә чит
- табигатькә ят
- табигатьтән өстен -
4 авылдагы
прил.1) дереве́нский, се́льский; в дере́вне (селе́), на селе́авылдагы табигатькә соклану — восхище́ние се́льской приро́дой; восхища́ться приро́дой дере́вни (в дере́вне, на селе́)
авылдагы эш-хәлләр — дела́ (положе́ние, ситуа́ция) в дере́вне
2) кото́рый (что) в дере́вне (селе́); кото́рый (что) из дере́вни (села́)авылдагы энем — брат, кото́рый живёт (нахо́дится) в дере́вне; брат из дере́вни
-
5 гашыйк
1. прил.влюблённый; лю́бящийгашыйк егет — влюблённый па́рень
бер-беренә гашыйк күңелләр — лю́бящие друг дру́га сердца́
эшенә гашыйк — влюблённый в свою́ рабо́ту, лю́бящий свою́ профе́ссию
2. сущ.табигатькә гашыйк кеше — челове́к, лю́бящий приро́ду
влюблённый, влюблённая; покло́нник(-ница); обожа́тель(-ница)ике гашыйк бергә килсә — е́сли сойду́тся дво́е влюблённых
- гашыйк булучанҗырчының талантына гашыйклар — обожа́тели тала́нта певца́
- еш гашыйк булучанлык
- гашыйк булучы
- гашыйк итү
- гашыйк итүчән -
6 йөгертү
I перех.1)а) гнать, погоня́ть (возгласами, кнутом и т. п.)атларны йөгертү — погоня́ть коне́й
сыерларны көтүгә йөгертү — погоня́ть коро́в на пастьбу́
б) в знач. нареч. йөгертеп, йөгертә-йөгертәбего́м; бы́стройөгертеп алып китү — унести́ (увести́, угна́ть) бего́м
көтүне йөгертеп куып китерү — пригна́ть ста́до бего́м
йөгертеп китерү — принести́ бего́м
2)а) припуска́ть/припусти́ть, пуска́ть/пусти́ть ры́сью (бего́м)атларны үз җаена йөгертү — припусти́ть коне́й ры́сью
б) неперех. припуска́ться/припусти́ться ры́сью (бего́м)ат йөгертә (башлады) — конь пусти́лся ры́сью
3)а) посыла́ть/посла́ть куда-л., за кем-л., за чем-л. (спешно, срочно)йомышчыны штабка йөгертү — посла́ть вестово́го в штаб
кызны суга йөгертү — посла́ть до́чку за водо́й
шофёр артыннан йөгертү — посла́ть за шофёром
б) посыла́ть/посла́ть; гоня́ть (по делам, на работу)бик еш үз йомышлары белән йөгертәләр — ча́сто гоня́ют по свои́м дела́м
4) в знач. нареч. йөгертепа) бы́стро, бе́гло, гла́дкойөгертеп уку — чита́ть бы́стро
б) бы́стро, легко́, хо́дкойөгертеп эшли — рабо́тает легко́
ат авыр йөкне йөгертеп алып бара — ло́шадь хо́дко везёт тяжёлый воз
в) перен. бе́гло, пове́рхностнойөгертеп карап чыгу — просмотре́ть бе́гло
йөгертеп кенә сөйләп бирү — рассказа́ть пове́рхностно
5) перен. нагоня́ть/нагна́ть (дремоту, сон, страх, тоску, холод)җылы йөгертү — нагна́ть тепло́
йомшак җил тәнгә йокы йөгертә — мя́гкий ветеро́к нагоня́ет дремо́ту
6) понуд. от йөгерү 1)хәлдән тайганчы йөгерттеләр — заста́вили бе́гать до упа́ду
•- йөгертеп китү II перех.1) прям.; перен. покрыва́ть/покры́ть, наводи́ть/навести́, накла́дывать/наложи́ть || покры́тие, наво́дка, наложе́ниекөзгегә көмеш йөгертү — навести́ на зе́ркало серебро́
алтын йөгерткән беләзек — брасле́т, покры́тый зо́лотом; позоло́ченный брасле́т
кысага алтын йөгертү — наложи́ть на ра́му позоло́ту
яз бөтен табигатькә яшеллек йөгерттә — весна́ всё в приро́де покрыва́ет зе́ленью
2) обдава́ть/обда́ть ( водой)III перех.тәрәзәгә су йөгертү — обда́ть окно́ водо́й
случа́ть/случи́ть, спа́ривать/спа́рить || слу́чка
См. также в других словарях:
идиллия — 1. Табигать кочагындагы тыныч, борчылусыз, гамьсез тормышны сүрәтләгән шигъри әсәр 2. күч. Табигатькә якын, тыныч, идеаль тормыш. Тыныч, гамьсез тормыш картинасы тур … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
табигый — (ТАБИГЫЙЛЕК) – с. 1. Кеше тарафыннан ясалмаган, ясалма түгел. Үзеннән үзе барлыкка килгән. Табигатькә якын 2. Үз табигатенә (3) ярашлы булган, гадәтенчә, гадәттәге 3. Чын, ясалма түгел (кыланыш, холык, мөнәсәбәтләт тур.) 4. хәб. функ. Үзеннән үзе … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
цинизм — 1. тар. Борынгы Грециядә кешенең тирә юньнән бәйсезлеген, кешелек культурасына кимсетеп карауны, табигатькә кире кайту ны алга сөргән философик тәгълимәт 2 … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ырым — 1. Борынгыдан калган, күбесенчә ялган ышануларга, хорафатларга нигезләнгән гадәт, йола 2. Кайбер күренеш һәм вакыйгаларда киләчәкне алдан хәбәр итә торган, уңышка яки уңышсызлыкка сәбәпче була ала торган тылсым көче бар дип юрау турында 3.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
